Clepsis spectrana

Koolbladroller

Algemeen

De koolbladroller (Clepsis spectrana) is inheems in het noordwesten van Europa. Deze soort is zeer polyfaag. Buiten tast hij kool, appel en peer aan, naast esdoorn, populier, spar en vele kruidachtige wilde planten. Omdat er tegenwoordig minder breedwerkende chemische bestrijdingsmiddelen worden gebruikt, heeft de koolbladroller de kans gekregen om ook in bedekte teelten toe te slaan. De rupsen kunnen veel schade veroorzaken in siergewassen, zoals in roos, alstroemeria, azalea, cyclaam, chrysant en kalanchoë, maar met name in gerbera. Ook in chrysant vormt deze soort een toenemend probleem, en sinds het midden van de jaren tachtig veroorzaakt hij problemen in paprika. In bedekte teelten van zacht fruit kunnen aardbei, bessen, braam en framboos allemaal dienen als waardplant.

Levenscyclus en uiterlijk van de koolbladroller

Het volwassen vrouwtje is 12 mm groot, heeft een okergele kleur en donkere vlekken. Het mannetje is iets kleiner en smaller, is duidelijker getekend en lichter van kleur. Beide hebben op elke vleugel twee bruine vlekken, waarvan de voorste met elkaar min of meer een ‘V’ vormen. De vleugels zijn in rust vrijwel horizontaal over het lichaam gevouwen. De antennen zijn dun en middellang. De motten vliegen als het donker is.

De gele eieren worden afgezet in groepjes van 10 tot 90 stuks boven op bladeren, met een voorkeur voor grote nerven of kuiltjes in het blad, en worden bedekt met een geleiachtige laag. De rups heeft een donkergroen tot zwart kopkapsel en halsschild. Het lichaam is vaalbruin van kleur met zijstrepen die soms lichter gekleurd zijn. De buikzijde is iets lichter dan de rugzijde. De haren bevinden zich op wratjes die iets lichter gekleurd zijn dan het lichaam.

Het totale uiterlijk van de rups is over het algemeen dof. Rupsen in de paprikavruchten zijn juist erg licht van kleur met donkerdere zijstrepen. De rupsen zijn tamelijk dun en kunnen tot 25 mm lang worden. Ze zijn enigszins harig en hebben vier paar buikpoten. Ze maken spinsels waarin ze zich verschuilen of leven in vruchten of bloemen. Door de spinsels krullen de bladeren op. Veel van de spinsels zijn leeg, vermoedelijk omdat de rupsen er gedurende hun ontwikkeling meerdere van maken. De verpopping gebeurt eveneens in spinsels. De pop is bruin en ongeveer 1 cm groot.

Bestrijding van de koolbladroller