Aardappeltopluis
Wat zijn bladluizen?
Bladluizen vormen een zeer omvangrijke groep insecten. Ze behoren tot de orde Hemiptera en vormen de superfamilie Aphidoidea. De hier besproken bladluizen behoren allemaal tot de familie Aphididae, een familie die veel schadelijke soorten bevat. De belangrijkste bladluizen die voorkomen in kasgewassen zijn:
- Myzus persicae subsp. persicae (groene perzikluis) en Myzus persicae subsp. nicotianae (tabaksperzikluis), op diverse groente- en siergewassen.
- Aphis gossypii (katoenluis), hoofdzakelijk op Cucurbitaceae, maar ook op chrysanten en paprika.
- Macrosiphum euphorbiae (aardappeltopluis), hoofdzakelijk op Solanaceae en diverse sierteeltgewassen.
- Aulacorthum solani (boterbloemluis), hoofdzakelijk op Solanaceae en diverse sierteeltgewassen, zoals begonia.
Schade door bladluis
Bladluizen kunnen, afhankelijk van de soort, op verschillende manieren schade veroorzaken aan een gewas:
- De nimfen en adulten onttrekken voedingsstoffen aan de plant en verstoren de groei hormonen balans . Hierdoor wordt de groei geremd en ontstaan er afwijkende bladeren of, wanneer de aantasting vroeg genoeg in het seizoen optreedt, kunnen jonge plantjes zelfs dood gaan. Door de groeiremming en het afvallen van aangetaste bladeren vermindert de opbrengst.
- Plantensap is eiwitarm maar rijk aan suikers. Hierdoor moeten bladluizen veel sap opnemen om voldoende eiwitten binnen te krijgen. De overtollige suiker wordt door de bladluizen in de vorm van honingdauw weer uitgescheiden, waardoor het gewas en de vruchten kleverig worden. Hierop kunnen zwarte roetdauwschimmels (zoals Cladosporium spp. en Capnodium spp.) groeien die de vruchten of siergewassen vervuilen, waardoor deze onverkoopbaar worden. Tevens neemt de fotosynthese in de bladeren af, waardoor de productie daalt.
- Het speeksel van de bladluis kan een heftige ‘allergische’ reactie in de plant teweegbrengen, bijvoorbeeld in de vorm van vergroeiingen.
- Bladluizen kunnen pathogene organismen overbrengen, met name virussen. De verspreiding van deze virussen gebeurt hoofdzakelijk door de gevleugelde exemplaren. Op deze manier worden het aardappel-y-virus (PVY) in tomaat en het komkommermozaïekvirus (CMV) in komkommer door bladluizen overgebracht.